تاریخچه بستنی در ایران
ایرانیان برای نخستینبار با بستنی زمانی آشنا شدند که ناصرالدین شاه قاجار در سفرش به اروپا، طعم بستنی فرانسوی را در پاریس چشید و از آن لذت برد. شاه آرزو داشت این دسر خنک و خوشطعم را به ایران بیاورد، اما هرگز موفق به تحقق آن نشد.
مدتی بعد، جانشین او، مظفرالدین شاه، بستنی را به دربار سلطنتی معرفی کرد. با این حال، بستنی پس از ورود به ایران، برای سالها فقط در دیوارهای قصر باقی ماند و تنها خاندان سلطنتی از آن بهرهمند میشدند؛ تا اینکه در اوایل دهه ۱۹۲۰ میلادی، این دسر خنک کمکم راه خود را به میان مردم باز کرد.

با روی کار آمدن رضاشاه پهلوی، بستنی که تا آن زمان تنها در دربار شاهان قاجار سرو میشد، از قصر بیرون آمد و به خیابانهای شهرهای ایران رسید. از همانجا بود که این دسر سرد، راه خود را به دلهای ایرانیان باز کرد و آغاز دلدادگی مردم با بستنی شکل گرفت. ایرانیان با ذوق و سلیقهی خاص خود، نسخهی بومیشدهای از بستنی را خلق کردند؛ نسخهای خوشعطر و غنی، که امروزه بهعنوان نمادی از طعم ایرانی شناخته میشود.
اکبر مشتی، با نام اصلی اکبر مشهدی ملایری، نخستین کسی بود که بستنی را در ایران بهصورت عمومی به فروش رساند. او در سال ۱۸۷۸ میلادی در روستایی دورافتاده از شهرستان ملایر در نزدیکی همدان به دنیا آمد.
در سنین نوجوانی، زادگاهش را ترک کرد و برای ساختن آیندهای بهتر، راهی تهران شد. پیش از آنکه وارد دنیای بستنیسازی شود، مشاغل متعددی را تجربه کرد؛ از جمله حمل چای و شکر به شهرهای شمالی و آوردن هیزم به تهران.
در همین دوران در تهران، با فردی به نام محمد ریش آشنا شد؛ مردی که ارتباط نزدیکی با درباریان مظفرالدینشاه قاجار داشت. همین دوستی، درِ آشنایی با دنیای بستنی را به روی اکبر مشتی گشود.
در اواخر دههی ۱۹۲۰ میلادی، اکبر مشتی و محمد ریش با همکاری یکدیگر نخستین مغازهی بستنیفروشی تهران را در نزدیکی راهآهن افتتاح کردند. چند سال بعد، محمد ریش از این حرفه کنار کشید؛ اما اکبر مشتی راهش را ادامه داد و با ذوق و پشتکار، نسخهی ایرانی بستنی را خلق کرد.
این بستنی ویژه که امروز با نام بستنی اکبر مشتی شناخته میشود، ترکیبی است از گلاب، زعفران، خامه و ثعلب. طعمی اصیل و ماندگار که دل هر ایرانی را برده است.
اکبر مشتی بهخاطر راستی، صداقت و کیفیت بینظیر بستنیهایش زبانزد بود. او در سن ۹۲ سالگی بر اثر نارسایی کلیه از دنیا رفت؛ اما نام و میراثش در دل و زبان مردم ایران جاودانه شد.
با تشکر از انجمن اتاق بازرگانی ایران برای مقاله:
تاریخچه بستنی (بستنی) در ایران ( لینک )